Relacje
środa, 25 listopad 2020 17:04

W rocznice śmierci „Wilka” Zbigniewa Kruszelnickiego - wycieczki zorganizowane przez KTP PTTK „Przygoda”

W artykule opublikowanym w nr.6/7 ( 232/232) „Przygodnika” opisałem swoje początki w klubie „Przygoda” i o swoim szczęściu, że od razu trafiłem na ludzi o podobnych zainteresowaniach jak moje, w osobach Krzysztofa Bogusza i Jerzego Pabiana.
W cyklu rajdów poświeconych Armii Krajowej zorganizowanych i prowadzonych w 2012r. przez wymienionych wyżej znakomitych znawców historii i doskonałych przewodników nie było wycieczki ku pamięci oddziału partyzanckiego „Wilki”.

Pochodzę z kieleckiej dzielnicy Herby, skąd rekrutowało się wielu członków tego oddziału, więc tam szczególnie żywa była legenda o partyzantach, bohaterach konspiracji i o „Wilku" Zbigniewie Kruszelnickim.

Miejscem szczególnym związanym z tym oddziałem partyzanckim jest góra Wykień w Miedzianej Górze, tam 5.06.1944r. polegli „Wilk” i jego dwaj żołnierze „Czarny” i „Długi”. Miejsce to było nieregularnie odwiedzane przez wycieczki „Przygody”, oraz wielokrotnie przez Jurka Pabiana. Jurek pokazał mi zdjęcie prostego brzozowego krzyża wykonane przez niego , którym pierwotnie oznaczono miejsce śmierci partyzantów. Ja jako kilkunastoletni chłopak wraz ze swoim ojcem byłem obecny na uroczystości na Wykieniu poświęconej „Wilkowi” i jego żołnierzom, zapewne było to w 1964 r. w 20 rocznicę śmierci „Wilka i jego podwładnych. Pamiętam wielki tłum uczestników tej patriotycznej uroczystości, byli tam dawni partyzanci, których wtedy wielu jeszcze żyło, rzucali się w oczy wysocy bracia Janystowie, którzy stanowili trzon tego oddziału partyzanckiego. Trzeba tu dodać, że brzozowy krzyż był postawiony niemal w miejscu śmierci „Wilka” i jego żołnierzy , były to serpentyny na górze Wykień, ale układ dróg został całkowicie przebudowany i obecny pomnik „Wilków” jest usytuowany w pobliżu tego miejsca, u podnóża góry Ciosowa.

Po naradzie w mieszkaniu Jurka Pabiana- tam narodziło się wiele planów wycieczkowych „Przygody” i jest tak do dzisiaj , postanowiliśmy organizować co roku wycieczki w rocznicę śmierci „Wilka”. Niestety Krzysiek Bogusz był już nieuleczalnie chory, nie mógł brać udziału w tym przedsięwzięciu (zmarł 26.02.2014). Więc wspólnie z Jurkiem Pabianem kilkakrotnie robiliśmy rekonesans terenowy i zorganizowaliśmy w 2013 wycieczkę „ 69 rocznica śmierci Zbigniewa Kruszelnickiego „Wilka”.

top1

W następnych latach odbyły się kolejne wycieczki, wykaz wycieczek poniżej.

  •  I.08.06.2013r. Trasa: Miedziana Góra tor samochodowy- pomnik „Wilków’- G. Kamień- Kostomłoty II- Gruchawka – Kielce Zalew. Wycieczkę prowadził Andrzej Toporek.
  • II.15.06.2014r. Trasa: Pętla MPK Niewachlów II - Las "Pod Szatanem"- Laskowa Łazy (część Miedzianej Góry) - pomnik "Wilków". Wycieczkę prowadził Jerzy Pabian.

  • III. 07.06.2015r. Trasa: Pętla MPK Niewachlów II – G. Świnia (Las Niewachlowski) - Laskowa -Ławeczno – G. Ciosowa – pomnik „Wilków”. Wycieczkę prowadzili : Jerzy Pabian i Andrzej Toporek.

  • IV. 22.05.2016r. Trasa; Niewachlów II szkoła – Kostomłoty Maciejówka- Laskowa – Las Bugajski – G. Ciosowa – pomnik” Wilków”. Wycieczkę prowadzili : Jerzy Pabian i Andrzej Toporek

  • V. 11.06.2017r. Trasa: Miedziana Góra Kulasy- G. Kamień – pomnik „Wilków” – G. Ciosowa – Szlifiernia – Las Bugajski - Las Niewachlowski - Pętla MPK Niewachlów II – wycieczkę prowadził Andrzej Toporek

  • VI. 03.06.2018r. Trasa: Miedziana Góra Kulasy - G. Kamień – pomnik „Wilków” – G. Ciosowa – Ławeczno – Las Bugajski - Las Niewachlowski - Pętla MPK Niewachlów II – wycieczkę prowadził Andrzej Toporek.


Organizatorzy starali się prowadzić wycieczki w miarę możliwości różnymi trasami. Wspólnym mianownikiem wszystkich wycieczek było opowiadanie o „Wilku” i partyzantach z tego oddziału i zapalenie zniczy przed pomnikiem „Wilków” na Ciosowej.
top3O „Wilkach” przewodnicy opowiadali również w innych odwiedzanych miejscach np. przed leśniczówką w Laskowej, w której wielokrotnie kwaterował w czasie okupacji „Wilk” i oficerowie jego oddziału, czy w Niewachlowie II (2016r.) przed posesją w której mieszkał Stanisław Mikołajczyk „Rozmaryn” dowódca podobwodu AK „Sikorka”, któremu podlegał terytorialnie „Wilk” i jego oddział.

Nie były to wycieczki monotematyczne , zwiedzono także inne obiekty historyczne takie jak pomnik w Kostomłotach poświęcony żołnierzowi AK Stanisławowi Sosze ps. „Czarny” zastrzelonemu 19 stycznia 1947r. , pomnik „ Akcji Burza” II batalion 4 pułku piechoty na Gruchawce (2013r.) ,także opowiadano obszernie o historii Niewachlowa założonego w 1355r. (2016r.).

top4

top5

top6


Na każdej wycieczce były także odwiedzane ciekawe obiekty przyrodnicze m.in. wychodnia piaskowców dewońskich „Piekło Miedzianogórskie”, odsłonięcie czerwonego piaskowca „Ciosowa”, czy lej krasowy „Zapadnięta Karczma” . W wycieczkach uczestniczyło od kilkunastu do trzydziestu osób. W roku 2019 wycieczka w rocznicę śmierci „Wilka’ nie była zorganizowana, nie było także takiej możliwości –w związku z pandemią w 2020r. Ale ja i Jurek Pabian nie zapomnieliśmy o już 76 rocznicy śmierci „Wilków”.


03.06.2020 wybraliśmy się na trasę: Miedziana Góra Kulasy- G. Kamień – pomnik „Wilków” – G. Ciosowa – Szlifiernia – Miedziana Góra Ciosowa. Przed pomnikiem „Wilków” zapaliliśmy znicz, czym wzbudziliśmy zainteresowanie ekipy, która podjechała samochodem obok pomnika. Okazało się, że panowie przyjechali kosić trawę na łące na której zginęli partyzanci, przed gminnymi uroczystościami planowanymi na 07.06.2020.
top7Od pomnika „Wilków” weszliśmy na Ciosową starym czerwonym szlakiem, dla mnie było to duże wezwanie, podejście jest niedługie, ale bardzo strome. Wróciliśmy usatysfakcjonowani z wycieczki- spełniliśmy obowiązek i sprawdziliśmy swoją kondycję fizyczną. W drodze powrotnej nasunęło nam się pytanie, co dalej czy w „Przygodzie” zachowają się tradycje patriotyczno- historycznych wycieczek, czy młodsi przejmą pałeczkę ?. Czas pokaże jak to będzie, moim zdaniem będzie to zależeć przede wszystkim od ludzi którzy będą w przyszłości kierować KTP PTTK „Przygoda”.
Dla zainteresowanych bliżej historią „Wilka” polecam artykuł „Oddział Partyzancki Armii Krajowej „Wilki” Przygodnik nr 6 (171) z czerwca 2015 mojego autorstwa.

http://www.przygoda.kielce.pttk.pl/images/PDF/przygodnik%20171.pdf


Tekst: Andrzej Toporek
Zdjęcia: Jerzy Pabian


 PS. Jerzy Pabian i Andrzej Toporek organizowali także inne cykliczne wycieczki patriotyczno- historyczne m. in. w kolejne rocznie Bitwy pod Broniną w miesiącu wrześniu, czy w rocznice Akcji” Burza „ Armii Krajowej w miesiącu sierpniu. Mimo pandemii i w tym roku w dniu 13.08. Bartkowo - Przygodowa ekipa przewodników świętokrzyskich w składzie : Grażyna Dziółko, Marta Tomaszewska, Jerzy Pabian, Andrzej Toporek zapaliła znicz i powspominała historię 4-ego pułku piechoty AK przy pomniku Armii Krajowej w Siodłach. Dłuższy spacer na trasie : Jaworze – kamieniołom Sosnowica - Tumlin PKP uprzyjemnił ten ciekawy dzień, tym bardziej, że w trakcie przerwy w wycieczce przewodnicy zaśpiewali szereg partyzancko- turystycznych piosenek kontynuując tradycje z poprzednich lat i wzbudzając zainteresowanie służby leśnej.

top8

 

 

 

Czytany 1592 razy

Kalendarz Imprez