Duże kompleksy stawów rybnych są ostoją dla wielu gatunków ptaków. Udało się zaobserwować lubiące zarośnięte stawy spore stado czapli białych i stado gęsi gęgawy, liczne łyski oraz krążącego nad stawami błotniaka stawowego. Następnie wycieczkowicze podążyli w kierunku rzeki Nidy, która na odcinku od Sobkowa do Korytnicy silnie meandruje.
Większość trasy wiodła wzdłuż lewego brzegu rzeki, wąskimi ścieżkami i polnymi drogami przy samym jej korycie. Uczestnicy wycieczki wielokrotnie zatrzymywali podziwiając urocze widoki wolno płynącej, malowniczo meandrującej rzeki i jej poszarpane, miejscami wysokie i porośnięte lasem brzegi.
W oddali po prawej stronie odsłaniały się pagórkowate panoramy wzgórz Sobkowsko - Korytnickich. W trakcie całej wycieczki towarzyszyły im liczne ptaki uwijające się po okolicy w poszukiwaniu pożywienia. Boćki oczywiście też. Udało się nawet odszukać w trawie „naturowego” pająka, tygrzyka paskowanego. Został bardzo starannie, obfotografowany, podobnie jego ciekawa sieć z zawieszonym w niej obiadkiem.
Nasi turyści skorzystali również z odrobiny ochłody brodząc po w rzece, której głębokość w głównym jej nurcie często nie przekraczała poziomu kolan. Pozdrawiali kajakarzy płynących w dół rzeki. Spływ kajakami to też sposób na aktywne spędzenie wolnego czasu w sobotę.
Po dotarciu do Sobkowa przyszła pora na dłuższy odpoczynek i zwiedzanie odbudowanej XVI-wiecznej fortalicji Stanisława Sobka.
Nasza wędrówka odbywała się w obrębie Specjalnego Obszaru Ochrony Ptaków Dolina Nidy oraz Obszaru Specjalnej Ochrony Siedlisk Ostoja Sobkowsko Korytnicka sieci Natura 2000. Głównym celem funkcjonowania sieci Natura 2000 jest zachowanie określonych typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków fauny i flory uważanych się za cenne i zagrożone w skali całej Europy oraz ochrona różnorodności biologicznej. W zasięgu wyżej wymienionych chronionych obszarów znalazła się cała dolina Nidy, zwykle o szerokości 2-3 km (wyjątkowo 6 km w okolicy Umianowic, gdzie tworzy się delta wsteczna). Charakterystyczne dla niej są meandry rzeczne i starorzecza.
Ostoje obejmują różnorodne siedliska: łąki kośne przechodzące w miejscach zabagnionych w turzycowiska, starorzecza i oczka wodne, zespoły szuwarowe, zarośla wierzbowe i olsy w bezpośrednim sąsiedztwie koryta rzeki, a także sporadycznie lasy łęgowe. W środkowej części jej biegu utworzył się rozległy kompleks podmokłych łąk, bagien i starorzeczy ze zbiorowiskami szuwarowymi. Nadnidziańskie łąki kośne są jednym z większych kompleksów łąk w regionie. Co roku wiosną tworzą się na nich rozległe rozlewiska. Dolina Nidy jest jedną z najważniejszych w centralnej Polsce ostoi ptaków wodno-błotnych i jest też ostoją ptasią o randze europejskiej. Na jej terenie występuje co najmniej 30 gatunków ptaków z Dyrektywy Ptasiej Natura 2000, oraz 10 gatunków wymienionych w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt. W okresie lęgowym obszar Doliny Nidy zasiedla co najmniej 1% populacji krajowej następujących gatunków ptaków: bączek , bąk, ślepowron, czapla biała, bocian czarny, podgorzałka, błotniak łąkowy, błotniak stawowy, błotniak zbożowy, kropiatka, zielonka, mewa czarnogłowa i dzięcioł białoszyi (źródło Św.TOBOP). W stosunkowo wysokim zagęszczeniu występują: bocian biały, derkacz, podróżniczek, zimorodek, gąsiorek , hełmiatka, krakwa, głowienka. Rozległe łąki i kompleks stawów w Korytnicy stanowią tereny żerowiskowe i lęgowe dla wielu gatunków ptaków wodno-błotnych (np. kaczek, siewek, chruścieli czy rybitw).
Łąki Doliny Nidy są też miejscem rozrodu dla kumaka nizinnego. Spotkamy na nich rzadkie motyle: czerwończyka nieparka, czy pazia królowej. Szerokie, piaszczyste koryto rzeczne zasiedla bardzo liczna populacja jednego z cennych gatunków ważek, trzepli zielonej. Dolinę zasiedlają także trzy gatunki mięczaków: skójka gruboskrupowa, poczwarówka zwężona i poczwarówka jajowata.
Ostoja Sobkowsko-Korytnicka obejmuje także duży areał muraw kserotermicznych w obrębie Wzgórz Sobkowsko Korytnickich i stanowi połączenie pomiędzy podobnymi siedliskami na Ponidziu i w Obszarze Chęcińskim. Najcenniejsze obok muraw kserotermicznych są siedliska wapiennych piasków, dobrze tutaj zachowane. Ostoja stanowi również przedłużenie Doliny Nidy będąc łącznikiem z Białą Nidą i Czarną Nidą, a dalej Lubrzanką i Wierną Rzeką ku północy. Jest więc istotnym korytarzem ekologicznym obejmującym naturalne rzeki niżowe oraz towarzyszące im łąki świeże i zmiennowilgotne. Jest jednym z większych kompleksów łąk „naturowych” w regionie.
Zdjęcia: Anna Hendler, Jacek Jopowicz i Mirosław Kołodziej
Tekst: Anna Hendler i Kazimierz Sławiński
